Klinicznie miażdżyca ujawnia się najczęściej w postaci trzech zespołów:
Choroba niedokrwienna serca (dusznica bolesna – tac. angina pectoris) -gdy zajęte są tętnice (wieńcowe) serca. Najbardziej groźną jej manifestacją jest martwica części mięśnia serca, czyli zawał.
Bóle w dusznicy bolesnej pacjenci odczuwają najczęściej jako ściskanie w okolicy zamostkowej. W takich wypadkach bóle ustępują po zażyciu nitrogliceryny.
Miażdżyca zarostowa tętnic kończyn dolnych, gdy zmiany zlokalizowane są w tętnicach udowych i poniżej.
Udar mózgu – jest skutkiem zaburzeń przepływu krwi w naczyniach mózgowych.

Następstwa niedrożności tętnic zależą w dużej mierze od rozmiaru i umiejscowienia chorej tętnicy, szybkości narastania zmian miażdżycowych i ich rozległości. W niedrożności małych, końcowych tętniczek palców, co zdarza się szczególnie w źle uregulowanej cukrzycy, szybko powstaje martwica. W niedrożności tętnic większych, zanim powstanie martwica, na ogół zdąży rozwinąć się krążenie oboczne. Krew niejako okrężną drogą, z innych, mniejszych odgałęzień naczyniowych dopływa do niedokrwionego obszaru krytycznie zwężonej (zamkniętej) tętnicy. Ilość krwi przepływającej przez krążenie oboczne jest zawsze mniejsza od przepływu przez drożną tętnicę, ale może wystarczyć do ukrwienia tkanek leżących wokół niedrożności, o ile nie są one zmuszone do pracy wymagającej dużego dopływu krwi. Dopiero wysiłek zwykle wyzwala ból. Dzieje się tak np. u pacjentów z tzw. wysiłkową dławicą piersiową, zwłaszcza jeśli na wysiłek nakładają się inne czynniki, takie jak: stres, zimno, zbyt obfity posiłek.

Zwężenia i niedrożności miażdżycowe są przeważnie rozsiane i powstają w wielu tętnicach równocześnie. Zmiany ograniczone do kończyn dolnych spotyka się tylko u 1/4 chorych, u pozostałych 3/4 występują one jednocześnie w wielu tętnicach, np. mózgu, serca, nerek.

Przebieg choroby
Jeśli pierwsze symptomy chorobowe ujawniają się u ludzi młodych, przed 55. rokiem życia, to zmiany z reguły postępują szybko (1-3 lat) do pojawienia się pełnego obrazu choroby; u starszych postęp choroby jest powolniejszy i czasami trwa ponad 10 lat. W każdym przypadku miażdżycy początkowe okresy choroby są bezobjawowe. Dopiero w zaawansowanych stadiach choroba ujawnia się w postaci bólów, najpierw jako bóle związane ze zwiększoną pracą niedokrwionego narządu lub kończyny. W niedrożności tętnic kończyn dolnych bóle zmuszają chorego do zatrzymania się po przejściu pewnego odcinka drogi (tzw. chromanie przestankowe) i dopiero po krótkim odpoczynku pacjent może kontynuować chodzenie. Dystans przejścia bez bólu jest prostą miarą zaawansowania procesu miażdżycowego. Dalszy postęp choroby prowadzi do bardzo dokuczliwych bólów spoczynkowych. Są one zwykle sygnałem zapowiadającym martwicę dystalnych części kończyn, grożącą amputacją.

Leczenie i zapobieganie
W związku z tym, że zmiany miażdżycowe są w zasadzie nieodwracalne, leczenie zachowawcze ma już stosunkowo niedużą skuteczność; leczenie operacyjne, takie jak zakładanie pomostów omijających (by-passów) w naczyniach wieńcowych czy naczyniach kończyn dolnych, jest natomiast bardzo skomplikowane, obarczone istotnym ryzykiem dla pacjenta oraz bardzo drogie, stąd ogromną rolę przywiązuje się do zapobiegania tej chorobie.